γράφτηκε
στον Τοίχο
1.2.16
-
0
Comments
Θα παιχτεί σε 20 χρόνια και θα’ χει εμάς πρωταγωνιστές.
*Εναλλακτικός τίτλος: "Γιατί θα πρέπει να φοβόμαστε το σινεμά και τη λογοτεχνία των Σύρων που θα γεννηθεί σε μερικά χρόνια.
Κώστας Μανιάτης
Οι Σύροι δεν είναι σήμερα σε θέση να μιλήσουν, αλλά να είμαστε σίγουροι ότι μια μέρα θα μιλήσουν και τότε θα το κάνουν χωρίς "πρόθυμους" διαμεσολαβητές.
Και θα μιλήσουν στη δική τους γλώσσα, όχι σε σπαστά αγγλικά ή μπροστά σε κάμερες δυτικών καναλιών, τρομαγμένοι και βρεγμένοι μέχρι το κόκκαλο.
Θα μιλήσουν ήρεμα και νηφάλια.
Η συλλογική τους εμπειρία θα γίνει τέχνη και δυστυχώς η στάση των "Ευρωπαίων" την εποχή που ο συριακός λαός ζούσε το μαρτύριο του, θα επαναξιολογηθεί μέσα από μνήμες και βιώματα.
Και κάπου εδώ έρχεται το ερώτημα: "ρε μεγάλε, οι άνθρωποι ζουν μία κόλαση, πεθαίνουν δεκάδες κάθε μέρα και εσύ μας λες ότι σε νοιάζει τι θα λένε στις ταινίες τους για μας σε 20 χρόνια; Και σ’ αυτούς να το πεις, ότι ‘δεν μας νοιάζει’ θα σου πούνε".
Τα πράγματα είναι απλά. Η τέχνη τελικά είτε έχει σημασία, είτε δεν έχει. Και σ’ αυτήν τη μεριά του κόσμου, έχουμε αποφασίσει εδώ και αιώνες ότι έχει, για δεκάδες λόγους που δεν είναι της παρούσης.
Οπότε για την οικονομία του χρόνου, παίρνουμε ως δεδομένο ότι η τέχνη μετράει, όπως μετράει και η Ιστορία. Αυτή την απογυμνώνει καμιά φορά, αυτή η ίδια της φοράει και τα στολίδια.
 |
Το βλέμμα του Stavros απ’ το "America, America" του Ηλία Καζάν όταν βλέπει τη Νέα Υόρκη. Το ίδιο βλέμμα που έχουν και σήμερα κάποιοι πάνω σε φουσκωτές βάρκες στο Αιγαίο.
|
Και συνεχίζουμε.
Καταρχάς, δεν αναφέρομαι στη λογοτεχνία και την ποίηση που αυτήν τη στιγμή δημιουργείται στη διαλυμένη χώρα, που κυρίως αναλώνεται στον εμφύλιο και σε όλο τον παραλογισμό του και για την οποία πολλοί ποιητές έχουν ήδη πληρώσει με τη ζωή τους, με πιο γνωστό τον Ibrahim Qashoush, ο οποίος δολοφονήθηκε τον Ιούλιο του 2011.
Αυτή είναι μία άλλη ιστορία.
Μιλάω για τη λογοτεχνία και το σινεμά, που θα αφορά όσους έφυγαν απ’ την κόλαση της Συρίας και πέρασαν από άλλες μικρότερες κολάσεις, σαν αυτή του Αιγαίου, την πιο τραγική από όλες.
Μιλάω για την τέχνη που θα αφορά τις περιπέτειές τους σε ευρωπαϊκό έδαφος. Και εκεί θα είναι αμείλικτοι μαζί μας.
Η αποτύπωση των βασάνων ενός λαού στην ίδια του την τέχνη, είναι τόσο παλιά όσο και ο λόγος.
Αν δούμε πιο πρόσφατα παραδείγματα, μπορούμε να σταθούμε στα αριστουργήματα που γέννησαν οι πρόσφατες τραγωδίες του Πρώτου και Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, καθώς και εν γένει η δράση της ναζιστικής Γερμανίας.
Από το Σφαγείο του Kurt Vonnegurt και το Catch 22 του Joseph Heller, μέχρι τη Λίστα του Σίντλερ, το Η Ζωή είναι Ωραία ή ακόμα πιο πίσω το Από την άκρη της Νύχτας του Louis-Ferdinand Céline.
Σ’ αυτά τα παραδείγματα προσθέτουμε και τα αντίστοιχα ελληνικά, καθώς και όσα έργα γράφτηκαν μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Από τον Ηλία Βενέζη και τον Στρατή Μυριβήλη, μέχρι το Μαουτχάουζεν του Καμπανέλλη, η λίστα δείχνει να μην έχει τελειωμό.
Και ξέρουμε πως απεικονίστηκαν σ’ αυτά τα έργα οι "άλλοι" απ’ τη μεριά αυτών που τότε ήταν στη θέση των αδυνάμων.
Και εδώ αναρωτιέμαι: στα συριακά έργα του μέλλοντος, εμείς τι θέση θα έχουμε; Πώς θα μας απεικονίζουν; Θα μας τρομάξει αυτό που θα δούμε ή θα έχουμε γίνει ακόμη πιο αναίσθητοι;
Έχω λοιπόν βάσιμες υποψίες ότι θα μας απεικονίζουν ως τέρατα.
Έχω βάσιμες υποψίες ότι ο αντίστοιχος δικός τους κινηματογραφικός Ναζί, Κώστας Καρράς, με αστεία γερμανική προφορά, θα είναι ένας χοντρός με μουστάκι Τούρκος που θα τους αναποδογυρίζει τη βάρκα και θα γελάει.
Ή ένας Ολλανδός αστυνομικός που θα τους παίρνει τα χρυσαφικά με το που θα φτάνουν στα σύνορα. Ή ένας Έλληνας λιμενικός που θα τους βρίζει πάνω σε ένα ταχύπλοο, (που ευτυχώς είναι η εξαίρεση).
Φοβάμαι πολύ τις ταινίες που μπορεί να γυριστούν για τις ανθρώπινες ιστορίες που εξελίσσονται αυτήν την ώρα που μιλάμε μέσα στα «Κέντρα Φιλοξενίας» της χώρας μας.
Πώς θα περιγράφονται οι φύλακες μέσα, η κοινωνία απ’ έξω, οι συνθήκες εγκλεισμού τους.
Φοβάμαι πολύ για το δικό τους Η Ζωή είναι Ωραία ή το δικό τους Μαουτχάουζεν. Φοβάμαι πολύ για το ημερολόγιο μίας μικρής μουσουλμάνας που θα περιγράφει για το πώς κρύφτηκε για μήνες σε ένα δυάρι σε κάποια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα.
Και ας μην την λένε Άννα Φρανκ.
Φοβάμαι πολύ το οδοιπορικό κάποιου Σύρου που διέσχισε τη μισή Ευρώπη κρυμμένος μέσα σε ένα φορτηγό και όταν έφτασε στη Γερμανία, έμαθε ότι σε ένα άλλο φορτηγό 50 συμπατριώτες του πέθαναν από ασφυξία.
Και φοβάμαι την τέχνη που θα δημιουργήσει αυτή η πραγματικότητα περισσότερο από την Ιστορία όπως θα έχει γραφεί.
Ελπίζω στην τέχνη που θα γεννηθεί από τον παραλογισμό της τωρινής ζωής τους και θέλω να μας περιγράψουν, όπως ακριβώς μας αξίζει.
Σας παρακαλώ, μη μας χαριστείτε.
Δεν υπάρχουν σχόλια
Δημοσίευση σχολίου